Người cũ trong bối cảnh mới

Không những thế, đây còn là sự trở lại rất ngoạn mục. Người cũ trở lại với lời thề mới là sẽ lợi hại hơn xưa.

Hiến pháp Mỹ trao cho tổng thống nhiều quyền hạn sâu rộng. Đảng Cộng hòa của ông Trump nay lại kiểm soát Thượng viện. Ông Trump là người thích tận hưởng quyền lực và sử dụng quyền lực để tận hưởng quyền lực. 

Sự trở lại của ông Trump đương nhiên tác động mạnh mẽ tới nước Mỹ và thế giới bên ngoài trong thời gian tới. Nhưng không phải ông Trump rồi đây muốn làm gì cũng có thể làm và làm thành công với nước Mỹ và với thế giới. 

Lý do ở chỗ so với cách đây 8 năm, khi ông Trump đắc cử tổng thống lần đầu, nước Mỹ lẫn thế giới bên ngoài giờ đã khác trước rất nhiều và rất cơ bản.

Việc thắng cử của ông Trump cho thấy sự phân hóa trên chính trường và trong nội bộ xã hội Mỹ trầm trọng và biểu lộ rõ ràng hơn hẳn trước đây. Chính trường và xã hội nghiêng ngả về phía cánh hữu cũng rất rõ rệt. 

Nói cách khác, Tổng thống Joe Biden và Đảng Dân chủ đã không ngăn chặn được đà trỗi dậy của chiều hướng chính trị – xã hội này và phía trước nước Mỹ là thời của Đảng Cộng hòa. 

Ông Donald Trump tại sự kiện tuyên bố chiến thắng ở TP West Palm Beach, bang Florida - Mỹ hôm 6-11 Ảnh: REUTERS

Ông Donald Trump tại sự kiện tuyên bố chiến thắng ở TP West Palm Beach, bang Florida – Mỹ hôm 6-11 Ảnh: REUTERS

Đảng Dân chủ Mỹ đã quá xơ cứng và máy móc trong tư duy chính sách, thiếu thực tiễn và cầu thị trong việc nắm bắt biến động tâm lý của các bộ phận cử tri nên tự suy yếu dần. Điều này có lợi rất nhiều cho ông Trump ở nhiệm kỳ cầm quyền thứ hai.

Bốn năm cầm quyền và sau đó là bốn năm quyết chí trở lại cầm quyền đã làm thay đổi chính con người ông Trump. Ông trở nên lọc lõi chính trường hơn. Do không thể tiếp tục ứng cử tổng thống thêm lần nữa, ông Trump sắp tới sẽ không cầm quyền trong tình thế lưu ý bảo tồn cơ may tái đắc cử. 

Chính vì vậy, ông sẽ quyết liệt hơn trong những quyết sách cầm quyền, sẽ thực hiện các cam kết vận động tranh cử có thể làm được, đặc biệt và trước hết là giảm thuế ở trong nước và áp thuế quan bảo hộ thương mại đối với hàng hóa nhập khẩu vào thị trường Mỹ cũng như cứng rắn hơn trong vấn đề người nhập cư.

Cái mà ông Trump cần là gây dựng hình ảnh “nói là làm” chứ đối với ông, tác dụng, hậu quả và hệ lụy trên thực tế của việc thực hiện cam kết tranh cử chỉ là chuyện phụ. Cho nên chắc chắn rồi đây sẽ có bộ phận cử tri không nhỏ ở Mỹ hối tiếc vì đã giúp ông Trump đánh bại bà Kamala Harris. 

Ông Trump khác trước và nước Mỹ cũng khác trước, song điều này không có nghĩa là ông Trump sẽ giải quyết được những vấn đề hiện đặt ra cho nước Mỹ trên mọi phương diện.

Trong vận động tranh cử, ông Trump không biểu lộ cách tiếp cận khác trước về chính sách đối ngoại. Thế giới bên ngoài nước Mỹ đã chuẩn bị từ rất sớm cho kịch bản ông Trump trở lại Nhà Trắng.

Nội bộ xã hội và chính trường Mỹ tiếp tục bất định và phân rẽ trầm trọng sẽ khiến nước này tiếp tục sa sút ảnh hưởng và vị thế trên thế giới. Do đó, nước Mỹ thời ông Trump trở lại cầm quyền sẽ tiếp tục bị cuốn theo chứ chưa thể đảo chiều diễn biến lâu nay về chính trị an ninh và quan hệ quốc tế.