Cơ quan điều hành của Liên minh châu Âu (EU) đang tìm mọi cách huy động ngân sách quốc phòng. Các quy tắc tài khóa sẽ được nới lỏng cho phép các quốc gia thành viên tăng thâm hụt và nợ công nhằm mua sắm quân sự. Nếu tận dụng tối đa, quỹ có thể huy động tới 650 tỉ euro.
Ngoài ra, các quỹ phát triển của EU cũng tái phân bổ cho quốc phòng nếu các nước đồng ý. Các quốc gia thành viên sẽ vay từ một quỹ trị giá 150 tỉ euro, với nguồn tiền được đảm bảo từ ngân sách chưa từng sử dụng.
Các nhà lãnh đạo châu Âu nhóm họp cùng Tổng thống Ukraine trong hội nghị đầu tháng 3. Ảnh: PA
Hành động quyết liệt hiện nay của châu Âu bắt nguồn từ sự “thất thường” của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Từ lúc quay lại cầm quyền, ông chủ Nhà Trắng thể hiện rõ châu Âu không còn nằm trong ưu tiên chính sách của Washington và an ninh của châu lục phải do họ tự cáng đáng.
Không chỉ vậy, mọi suy đoán của châu Âu về cách Mỹ đối xử với Ukraine tan biến hoàn toàn. Mặc dù Anh khẳng định vẫn đang thảo luận với Nhà Trắng về việc đưa Washington vào thỏa thuận an ninh vĩnh viễn dành cho Kiev nhưng không có nhiều tiến triển rõ ràng. Mỹ thậm chí còn đang ngừng viện trợ và chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine, khiến Kiev không khỏi choáng váng.
Kể từ lần tranh cãi hôm 28-2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang tìm cách hàn gắn mối quan hệ với ông Donald Trump.
Tuần trước, nhà lãnh đạo Ukraine đã phác thảo về một thỏa thuận ngừng bắn trên không, trong đó hai bên ngừng tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa, đồng thời tạm dừng hoạt động quân sự ở biển Đen. Kiev không đề cập gì tới lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu và các đảm bảo an ninh, một vấn đề khiến ông Donald Trump khó chịu khi ông Zelensky nêu ra tại Phòng Bầu dục hôm 28-2.
Tuy nhiên, Nga không chấp nhận nhượng bộ với những yêu cầu nước này đã đưa ra trước đó. Trong lúc ông Donald Trump đang xích gần về Nga thì châu Âu chật vật tìm cách ứng phó giữa bối cảnh liên minh xuyên Đại Tây Dương 80 năm qua dần rạn nứt trước mắt họ.