Mới đây, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chỉ đạo Cơ quan An ninh Ukraine điều tra người tiết lộ thông tin đề xuất mới nhất của Mỹ về thỏa thuận khoáng sản với Ukraine.
Nguồn tin từ Ukraine cho biết: “Các cuộc kiểm tra bằng máy phát hiện nói dối đã được tiến hành đối với nhân viên của một số bộ”. Thế nhưng, nguồn tin từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết hoặc nêu rõ có bao nhiêu cá nhân đã bị thẩm vấn.
Văn phòng tổng thống Ukraine từ chối bình luận. Trong khi đó, Cơ quan An ninh Ukraine cho biết trong một tuyên bố rằng họ hoạt động theo luật để bảo vệ an ninh của Ukraine và giữ bí mật một số chi tiết về các hoạt động của mình.
Cuộc điều tra được tiến hành trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Kiev và Washington về các điều khoản của thỏa thuận liên quan đến các nguồn năng lượng và khoảng sản quan trọng của Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: RBC-Ukraine
Theo tờ báo Financial Times, các quan chức Ukraine đã bị bất ngờ trước những yêu cầu mới nhất của Mỹ và coi một số khía cạnh của đề xuất là không thể chấp nhận được.
Trước đó, hồi tuần trước, Tổng thống Zelensky tuyên bố: “Chúng tôi không thể chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào làm suy yếu con đường vào Liên minh châu Âu (EU) của chúng tôi”.
Tờ Financial Times nhấn mạnh máy phát hiện nói dối là một công cụ gây tranh cãi, và hiệu quả khoa học của chúng thường bị nghi ngờ. Tuy nhiên, các cơ quan thực thi pháp luật thường sử dụng chúng trong các cuộc điều tra tội phạm và để sàng lọc những công dân nước ngoài muốn gia nhập quân đội.
Cuộc điều tra được cho là bắt đầu sau khi nghị sĩ đối lập Yaroslav Zhelezniak công khai thông tin chi tiết về dự thảo thỏa thuận vào ngày 27-3, nói rằng ông đã nhận được một bản sao từ nhiều nguồn tin.
Tại cuộc họp báo vào ngày 28-3, Tổng thống Zelensky nhận thấy tài liệu bị rò rỉ của Mỹ khá “lạ”, tự hỏi “ai đang truyền tải thông tin này”. Ông Zelensky tỏ ra phẫn nộ khi các điều khoản của dự thảo lan truyền rộng rãi trên phương tiện truyền thông, trong khi chính ông vẫn chưa đọc tài liệu.
Khi các cuộc đàm phán tiếp tục, Ukraine đã tuyên bố Kiev không bao giờ chấp nhận ký thỏa thuận khoáng sản nào với Mỹ mà không có những đảm bảo về mặt an ninh.
Một phái đoàn Ukraine dự kiến sẽ đến Washington trong những ngày tới với nỗ lực bảo đảm các điều khoản thuận lợi hơn, mặc dù vẫn chưa rõ liệu có thể đạt được thỏa hiệp hay không.
Theo dự thảo thỏa thuận, Mỹ sẽ giành được quyền kiểm soát đáng kể đối với các nguồn tài nguyên khoáng sản và năng lượng quan trọng của Ukraine.
Bản đề xuất mới nhất dài 55 trang kêu gọi thành lập một ban giám sát chung để quản lý doanh thu từ các dự án dầu khí và khai khoáng lớn trên khắp Ukraine. Tuy nhiên, điều khoản này khiến các quan chức Ukraine lo ngại có thể làm suy yếu chủ quyền của đất nước, phá vỡ kế hoạch hội nhập EU – Ukraine.