Canada hôm 13-3 đã khiếu nại lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) về quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế 25% đối với tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu. Các mức thuế này có hiệu lực từ ngày 12-3 mà không có bất kỳ ngoại lệ nào. WTO cho biết Canada đã yêu cầu tổ chức này tham vấn giải quyết tranh chấp với Mỹ liên quan đến động thái trên, bị Ottawa xem là “không phù hợp với các nghĩa vụ” của Washington.
Canada hiện là nhà cung cấp thép hàng đầu cho Mỹ, theo sau là Brazil và Liên minh châu Âu (EU). Mỹ nhập khẩu khoảng một nửa lượng thép và nhôm sử dụng trong nước để sản xuất nhiều mặt hàng, trong đó có ô tô, máy bay… Mục tiêu của ông Donald Trump khi ban hành mức thuế mới là bảo vệ ngành công nghiệp thép đang suy giảm của Mỹ trước sự cạnh tranh ngày càng tăng, đặc biệt là từ châu Á.
Yêu cầu tham vấn của Canada cho phép các bên có cơ hội thảo luận vấn đề và tìm ra giải pháp thỏa đáng mà không cần phải tiến hành kiện tụng. Sau 60 ngày, nếu các cuộc tham vấn không giải quyết được tranh chấp, bên khiếu nại có thể yêu cầu một hội đồng phân xử.
Thép được vận chuyển tại cảng Houston, bang Texas – MỹẢnh: CẢNG HOUSTON
Trong khi đó, trả lời phỏng vấn trang Bloomberg hôm 13-3, bà Kaja Kallas, người đứng đầu về chính sách đối ngoại của EU, cho rằng Trung Quốc sẽ được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và các đồng minh. Bà Kallas nhấn mạnh EU sẵn sàng trả đũa nhưng cũng kêu gọi kiềm chế vì cuộc chiến thương mại thường dẫn đến lạm phát tăng cao, gây tổn hại cho người tiêu dùng.
Bà Kallas đưa ra nhận định trên không lâu sau khi Tổng thống Donald Trump đe dọa sẽ áp thuế 200% với rượu vang, sâm panh và các loại đồ uống có cồn khác từ Pháp và các thành viên EU khác, đánh dấu động thái leo thang mới nhất trong cuộc chiến thương mại xuyên Đại Tây Dương. Tổng thống Mỹ đưa ra lời đe dọa trên nhằm đáp trả kế hoạch của EU về việc đánh thuế rượu whisky xuất khẩu của Mỹ. Trong khi đó, EU xem xét bước đi như thế để trả đũa đòn thuế thép và nhôm của ông Donald Trump.
Trả lời phỏng vấn đài CNBC hôm 13-3, bà Wendy Cutler, cựu quyền Phó Đại diện Thương mại Mỹ, cho rằng chính sách thuế quan của ông Donald Trump có thể thúc đẩy các đồng minh của Mỹ tìm cách thắt chặt quan hệ hơn với những quốc gia khác. Bà Culter chỉ ra việc EU ký kết thỏa thuận lớn với các nước Mercosur (Cộng đồng Thị trường Nam Mỹ, gồm Argentina, Bolivia, Brazil, Paraguay và Uruguay). Một số chuyên gia khác cũng cho rằng châu Âu có thể đang tìm kiếm những đối tác khác khi căng thẳng giữa Mỹ và châu lục này gia tăng.
Cũng theo bà Cutler, thế giới có thể chứng kiến các quốc gia chuyển sang những hiệp định thương mại đa phương, chẳng hạn như Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Đáng chú ý, Mỹ hiện không phải là thành viên của 2 hiệp định này.
Người tiêu dùng, doanh nghiệp “trúng đòn”
Ủy ban châu Âu hôm 12-3 cho biết sẽ có biện pháp đáp trả sau khi Washington áp thuế 25% đối với mặt hàng nhôm và thép nhập khẩu vào Mỹ. Các biện pháp trả đũa của Liên minh châu Âu (EU) sẽ tác động đến số hàng hóa trị giá 28,3 tỉ USD.
Theo đài CNBC, các nhà phân tích tại Tập đoàn Tài chính Citigroup (Mỹ) hôm 13-3 cho rằng các mức thuế mà EU công bố khó có thể gây ra tác động kinh tế vĩ mô lớn và ngay lập tức. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra tác động gián tiếp khi người tiêu dùng tại châu Âu đối mặt mức giá cao hơn của một số mặt hàng. Trong khi đó, các ngành công nghiệp lớn như thép, bán lẻ và nông nghiệp đang chật vật với sự suy giảm khả năng cạnh tranh và chi phí vận hành gia tăng.
Bà Susannah Streeter, chuyên gia của Công ty Dịch vụ tài chính Hargreaves Lansdown (Anh), cho rằng các mức thuế của EU sẽ làm tăng chi phí đối với hàng loạt nhà sản xuất, nhất là các công ty ô tô và thực phẩm. Khi doanh nghiệp phải chịu chi phí cao hơn (do thuế quan), họ sẽ tăng giá sản phẩm và người tiêu dùng sẽ cảm nhận tác động này ngay lập tức.
Ở chiều ngược lại, theo đài CNN, Công ty Xe điện Tesla (Mỹ) cũng cảnh báo rằng các biện pháp thuế quan trả đũa nhằm vào các nhà sản xuất Mỹ có thể gây tổn hại đến hoạt động của họ. “Là một nhà sản xuất và xuất khẩu tại Mỹ, Tesla khuyến khích USTR (Đại diện Thương mại Mỹ) xem xét tác động gián tiếp của một số biện pháp được đề xuất nhằm giải quyết các hành vi thương mại không công bằng” – các đại diện của Tesla viết trong một bức thư gửi Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer.
Xuân Mai